Taal, taal, taal!

Iedereen zal dit onderschrijven: taal is overal. Het vormt de kern van ons denken, communiceren en leren. Populair gezegd: taal is de poort tot denken. Toch is die poort, om in de beeldspraak te blijven, niet voor ieder kind even breed.

Niet iedereen start gelijk
Binnen het samenwerkingsverband zien we dat steeds meer kinderen met een beperkt taalarsenaal instromen in het onderwijs. Ze beschikken over een beperkte actieve en passieve woordenschat. Daar kunnen verschillende oorzaken aan ten grondslag liggen. Sommige kinderen groeien niet op in een rijke taalomgeving, anderen hebben een andere thuistaal of er is sprake van bredere problematiek.

Als deze kinderen als vierjarigen instromen in het onderwijs met een taalachterstand, maakt dat de opdracht voor scholen aanzienlijk groter. Dit vraagt om een duidelijke stellingname en een gefundeerde visie op taalontwikkeling.

Taal als kans, niet als beperking
Precies dat trof ik aan in de presentatie van de projectgroep Project Taal. Een krachtig statement over anderstaligheid, gepresenteerd via een poster, waarin meertaligheid vooral als kans wordt gezien. Niet het verbieden van de thuistaal, maar het benutten van tweetaligheid als middel om het Nederlands te leren.

De projectgroep ontwikkelde ook een ondersteuningsroute om taalproblematiek vroeg te signaleren en hierop passend aanbod te formuleren. Daarnaast is er een taalwaaier vol taalspelletjes die kinderen helpen om de taal op een natuurlijke manier eigen te maken en te verrijken.

Zo vroeg mogelijk beginnen
Een ander belangrijk uitgangspunt: zo vroeg mogelijk beginnen. Niet wachten tot het kind vier jaar is en instroomt in het onderwijs, maar al in de voorschoolse periode signaleren en ondersteunen.

Wat ik prachtig vind, en waar ik eerlijk gezegd ook trots en dankbaar voor ben, is dat dit allemaal tot stand is gekomen in samenwerking met veel verschillende partijen. Velen hebben bijgedragen aan het verbreden van die ‘toegangspoort’ tot denken via taal.

Meer dan alleen een schoolse vaardigheid
Taalvaardigheid is veel meer dan een schoolse vaardigheid. Het bepaalt in hoge mate iemands kansen in de maatschappij. Mensen die zich helder kunnen uitdrukken, ook op gevoelsniveau, zowel mondeling als schriftelijk, hebben simpelweg meer toekomstmogelijkheden.

Ook in sociale interactie speelt taal een cruciale rol. Miscommunicatie kan leiden tot misverstanden en soms zelfs tot uitsluiting.

Taal als fundament
Taal is geen luxe, maar een noodzaak. Het is het fundament onder kennis, kansen en verbinding. Door taalvaardigheid centraal te stellen in het onderwijs, investeren we in de toekomst van onze leerlingen én van de samenleving als geheel.

Maar voor nu geniet ik vooral van de prachtige resultaten van de projectgroep Project Taal, en van de samenwerking die tot deze mooie producten heeft geleid. Nu is het aan ons allemaal om te zorgen dat kinderen hiervan gaan profiteren. Laten we samen werken aan het verwerven van taal als fundament voor kennis en persoonlijke ontwikkeling.