Vanaf 1 augustus 2025 verandert er iets belangrijks voor leerlingen die een ontwikkelingsperspectief (OPP) hebben: zij krijgen officieel hoorrecht bij het vaststellen én het bijstellen van hun OPP.

Dat betekent dat leerlingen niet alleen onderwerp zijn van gesprek, maar zelf actief een stem krijgen in de plannen die over hun leerroute en toekomst gaan.

Wat is hoorrecht precies?

Hoorrecht betekent dat een leerling de gelegenheid krijgt om zijn of haar mening te geven over zaken die hem of haar aangaan. Vanaf 1 augustus 2025 is dit ook wettelijk vastgelegd bij het OPP.

• Het gaat niet om instemmingsrecht: de school bepaalt uiteindelijk het perspectief.
• Het gaat er wél om dat de stem van de leerling gehoord en serieus meegewogen wordt.
• De leerling hoeft het niet altijd eens te zijn met de keuzes, maar mag wel duidelijk maken wat hij of zij belangrijk vindt.

Waarom is dit belangrijk?

Het invoeren van hoorrecht heeft meerdere doelen:

• Versterken van de positie van leerlingen: zij zijn mede-eigenaar van hun leerproces.
• Meer motivatie en betrokkenheid: leerlingen voelen zich gezien en gehoord.
• Waardevolle inzichten voor scholen: leerlingen geven vaak nieuwe invalshoeken of praktische aandachtspunten die anders over het hoofd worden gezien.
• Beter afgestemde plannen: een OPP dat rekening houdt met de stem van de leerling wordt eerder ervaren als een gezamenlijk gedragen document.

Wat verandert er voor scholen?

Voor scholen betekent dit dat zij:

• Leerlingen actief uitnodigen om hun mening te geven bij het opstellen én het bijstellen van het OPP.
• Een gesprek voeren dat past bij de leeftijd, mogelijkheden en communicatiestijl van de leerling.
• De mening van de leerling vastleggen en laten zien hoe die is meegewogen in het OPP.

Het vraagt dus niet om ingewikkelde procedures, maar om een bewuste stap om de leerling actief bij het proces te betrekken.

Hoe kan dit eruitzien in de praktijk?

Elke school kan dit op een eigen manier invullen. Enkele voorbeelden:

• Een gesprek in begrijpelijke taal met de mentor of begeleider.
• Een kort vragenlijstje of voorbereidingsformulier dat de leerling vooraf invult.
• Het gebruik van visuele hulpmiddelen (denk aan pictogrammen of moodboards) bij jongere of visueel ingestelde leerlingen.
• Regelmatig een check-in: niet alleen bij de start, maar ook bij het bijstellen van het OPP.

Ondersteuning voor scholen

Om scholen hierbij te helpen, is er een factsheet ontwikkeld. Deze biedt:

• Concrete tips voor gesprekken met leerlingen.
• Voorbeelden uit de praktijk.
• Handvatten om het hoorrecht eenvoudig en werkbaar te integreren in de bestaande schoolstructuur.
• Zo kan het hoorrecht op een laagdrempelige, inspirerende manier onderdeel worden van het schoolbeleid.

Download factsheet hoorrecht op het OPP