Winnetou, het opperhoofd der Apachen: mogelijke lessen in onze gezamenlijke, avontuurlijke route naar de inclusieve leer- en ontwikkelomgeving

Jaren geleden, in mijn studententijd, raakte ik bevriend met Julius. Deze vriendschap groeide uit tot een soort broederschap. Na onze studie bleven we contact met elkaar houden. In 2018 is hij overleden, en wat heb ik veel aan deze vriendschap te danken. Mede door hem zijn we op het spoor van de dubbel bijzondere kinderen terechtgekomen en hebben we toentertijd het Juliusarrangement bedacht. Immers: je kan als kind beter in een Juliusarrangement zitten dan in een dubbel bijzonder arrangement.

Maar, terug naar mijn studietijd en mijn vriendschap met Julius. Wat heb ik veel mooie en diepgaande gesprekken met hem gevoerd, vaak begeleid door muziek van The Stones of symfonische muziek. Voor een aankomende verjaardag bedachten we elkaar ons favoriete jeugdboek cadeau te doen, natuurlijk mét een motivatie. Van Julius kreeg ik een boek van Paul Biegel, ik gaf hem het boek ‘Winnetou, het opperhoofd der Apachen’. Waarom dit boek? Het heeft een belangrijke rol in mijn leven gespeeld. Het bracht me op het spoor van onvoorwaardelijke vriendschap, trouw, loyaliteit en respect. Winnetou en zijn witte evenknie ‘Old Shatterhand’ werden bloedbroeders, en zo voelde ook mijn vriendschap met Julius.

Wanneer ik me nu verdiep in de thema’s die in dit spannende boek naar voren komen, lees ik op internet het volgende:

• Vriendschap en begrip: de band tussen de hoofdpersonen ontstaat, ondanks aanvankelijke vijandschap, door wederzijds respect, het helpen in nood, en het doorbreken van vooroordelen.
• Vrede en conflictbeheersing: het kiezen voor samenwerking in plaats van het gevecht.
• Morele en persoonlijke moed: het belang van kritische zelfreflectie en het kiezen voor het goede, zelfs als dat moeilijk is.
• Cultureel respect en culturele tolerantie: begrip en respect voor andere culturen zijn een voorwaarde om samen te kunnen leven.

Prachtige levenslessen!

Maar wat brengt mij nu op mijn favoriete jeugdboek in een nieuwsbrief van het samenwerkingsverband Primair Onderwijs? Afgelopen weken zijn de regiobijeenkomsten gestart, in onze route naar de inclusieve leer- en ontwikkelomgeving. Met verschillende ketenpartners wordt het gesprek gevoerd om met elkaar te onderzoeken hoe we gaan samenwerken in deze zoektocht. Bij een van de regiobijeenkomsten kon ik even het woord nemen, en spontaan viel mij de parallel binnen met een spannend avonturenboek. Het is immers spannend, wat we samen gaan doen. De uitkomsten kunnen per regiobijeenkomst verschillen, maar het eindpunt hebben we beschreven. Het vraagt om samenwerking, vertrouwen en mogelijk loslaten van persoonlijke en organisatorische belangen om deze stappen te gaan zetten.

Na deze spontane inval verdiepte ik me opnieuw in mijn favoriete jeugdboek. Met enige verbazing zag ik de eerdergenoemde thema’s en levenslessen naar voren komen. Het boek heeft me mede gemaakt tot de persoon die ik nu ben. En wellicht zijn het ook prachtige uitgangspunten in onze uitdagende route naar de inclusieve leer- en ontwikkelomgeving. We hoeven geen bloedbroeders te worden, maar begrip, respect, morele en persoonlijke moed, (cultureel) respect en (culturele) tolerantie zijn mooie uitgangspunten om het gesprek met elkaar in een samenwerkingsverband te voeren. Met dank aan Karl May!